Ciało ludzkie ma dwa główne systemy energetyczne, z których czerpie energię: system tlenowy i beztlenowy. Większość z nas słyszała te terminy, ale ilu z nas naprawdę rozumie, jak one działają?
Wszystkie ludzkie komórki wykorzystują ATP do generowania energii. Adenozynotrifosforan (ATP) jest cząsteczką przenoszącą energię, występującą w komórkach wszystkich żywych istot. ATP przechwytuje energię chemiczną uzyskaną z rozpadu cząsteczek pożywienia i uwalnia ją, aby napędzać inne procesy komórkowe.
Fosforany, węglowodany i tłuszcze przekształcają się w ATP, co odbywa się z różną prędkością.
Zdjęcie autorstwa Jonathana Chnga na Unsplash
Układ beztlenowy alaktyczny
Brak tlenu i mleczanu. Brzmi to tak, jakby to źródło energii nie było zbyt zrównoważone? Zgadza się! Ciało ma rezerwy ATP na około 7 sekund. W tym krótkim czasie możliwe jest wykonywanie ćwiczeń z maksymalną mocą. Twoje ciało nie musi przekształcać węglowodanów ani tłuszczów w ATP, co zajmuje trochę czasu, ale może bezpośrednio uzyskać dostęp do magazynów ATP i fosforanów. Następnie moc wyjściowa znacznie spada. Przeznaczony do szybkich i mocnych ruchów, beztlenowy alaktyczny system energetyczny jest podstawowym źródłem energii dla sprinterów i ciężarowców.
Zdjęcie: Victoire Joncheray na Unsplash
Układ beztlenowy mlekowy
Powyżej progu mleczanowego
Brak tlenu, zamiast tego mleczan. Podczas ostatniego sprintu, gdy brakuje ci tchu, nogi palą cię i musisz dać z siebie wszystko, twoje ciało działa powyżej progu mleczanowego. Stworzony do intensywnej aktywności, źródłem energii tego układu – zwanego również beztlenowym układem glikolitycznym – jest glikogen i mleczan.
Z powodu braku tlenu, metabolizowanie tłuszczu nie jest w zasadzie możliwe. Ale ciało spala węglowodany nawet bez tlenu. To powoduje duże ilości mleczanu, które uniemożliwiają wykonywanie ćwiczeń przez więcej niż jedną do dwóch minut na tym poziomie. Próg mleczanowy oznacza osiągnięcie poziomu intensywności, przy którym ciało zaczyna wytwarzać więcej mleczanu, niż jest w stanie zmetabolizować.
Poniżej progu mleczanowego
W tym przypadku w organizmie jest trochę tlenu, a mleczan może być rozkładany szybciej, niż jest wytwarzany. Typowym przykładem tego może być bieg na 10 km. Podczas tych 30 do 60 minut węglowodany są głównym źródłem energii. Sposób tworzenia ATP jest taki sam, jak powyżej progu mleczanowego. Różnica polega na tym, że mleczan jest produkowany w tempie, w którym nadal może być rozkładany.
Zdjęcie autorstwa Jozsef Hocza na Unsplash
System energetyczny tlenowy
To główne źródło energii dla sportowców wytrzymałościowych. Dlaczego? System aerobowy wykorzystuje węglowodany, tłuszcze i czasami białka do generowania energii. Ćwiczenia aerobowe można wykonywać przez dłuższy czas.
Na tym poziomie nasz zapas węglowodanów wystarcza na około 90 minut. Po tym czasie jedynym źródłem energii jest tłuszcz. Nawet najszczuplejszy sportowiec ma niemal nieograniczone zasoby tłuszczu, ale przekształcanie tłuszczu w ATP jest stosunkowo powolne. Dla sportowców wytrzymałościowych bardzo ważne jest zwiększenie wydajności w strefie aerobowej.
Jeden system
Chociaż możemy teoretycznie rozdzielić te trzy systemy, ważne jest, aby zrozumieć, że komórki naszego ciała wykorzystują wszystkie źródła energii przez cały czas. Zmienia się udział każdego źródła paliwa w całkowitej produkcji energii. Nawet w stanie spoczynku beztlenowy układ mlekowy, na przykład, pracuje na niskim poziomie.
PerfectPace to platforma treningu wytrzymałościowego dla triathlonistów, która pozwoli Ci zrobić krok naprzód. Aby uzyskać stały wzrost wydajności, musisz dużo wiedzieć o metodologii treningu, aby zaplanować sesje treningowe. Zwłaszcza w sporcie takim jak triathlon, gdzie trzy sporty muszą być prawidłowo zaplanowane. Właśnie tutaj wkracza PerfectPace. Oferuje nie tylko unikalne statystyki, które do tej pory były dostępne tylko w drogich aplikacjach komputerowych, ale także pomaga stworzyć plan, który zwiększy Twoją wydajność dzięki pomocy sztucznej inteligencji, dużych zbiorów danych i najnowszych osiągnięć w nauce o treningu. PerfectPace bierze pod uwagę nie tylko Twoje aktywności treningowe, ale także dni odpoczynku, tapering, a nawet kontuzje oraz Twoje osobiste mocne i słabe strony.
Obrazy wiodące:
Zdjęcie: Markus Spiske na Unsplash
Zdjęcie autorstwa Johna Camerona na Unsplash
