Samotna odkrywczyni w zamarzniętym krajobrazie włamuje się do lodu i schodzi do rozległego, obcego podwodnego świata bez światła poza tym, które niesie. Niepokojąca atmosfera, nieznane za zasłoną ciemności, obecność innej osoby – wszystko to tworzy napięcie w tym filmie, chwalonym jako arcydzieło kinematografii.
Dive Odyssey, film fińskiego reżysera Janne Kasperi Suhonena , pierwotnie wydany w 2018 roku, opowiada historię odkrywcy i akwanauty spotykających się w mistycznym podwodnym labiryncie, ukrytym przed światem przez głęboki śnieg i zamarzniętą ziemię.
„Często porównuję nurkowanie techniczne z przestrzenią kosmiczną ” – mówi podwodny odkrywca Andy Torbet, który w filmie gra zagadkowego akwanautę. „Zimno, ciemność, psychologia i całkowite uzależnienie od sprzętu, aby przetrwać. Ale przede wszystkim wkraczasz w najbardziej obce, nieziemskie miejsce na naszej planecie. A jeśli potrzebowałeś przekonania, że świat wodny to cud obcych, ten film właśnie to robi”.
Zdjęcie autorstwa Dive Odyssey.
Film został nakręcony w starej i dawno opuszczonej kopalni wapienia Ojamo w pobliżu miasta Lohja, 60 km od Helsinek. Obecnie jest to współczesny raj dla nurków z wieloma kilometrami tuneli do eksploracji, wszystkie zaczynające się na głębokości 28 m i schodzące do 250 m.
Główną bohaterkę filmu, tajemniczą odzianą na pomarańczowo odkrywczynię, gra Gemma Smith, nurkująca w jaskiniach i technikach. Nakręcenie filmu nie było efektownym hollywoodzkim aktorskim zajęciem.
„Jak wszyscy wiemy, róże wyrastają z ziemi, a w tym przypadku ziemia była najtrudniejszym nurkowaniem, jakie kiedykolwiek wykonałam” – mówi. „Jestem tak dumna z tego projektu, że gdy będę miała 90 lat, nadal będę wspominać te nurkowania i będę pod wrażeniem”.
Zdjęcie autorstwa Dive Odyssey.
Wytrzymanie czterech do pięciu godzin nurkowania w wodzie o temperaturze 2°C było wyzwaniem dla zespołu nurkowego. Dodajmy do tego potrzebę dużej ilości sprzętu, samodzielnie wykopane otwory wejściowe w lodzie i konieczność filmowania w nocy, aby upewnić się, że popularne miejsce do nurkowania jest puste.
„Wyobraźcie sobie: rebreathery, skutery, środowiska nad głową, duże zobowiązania dekompresyjne z odwróconą termokliną na powierzchni, gdy uderzamy w jezioro, aby się zdekompresować po wyjściu z kopalni – i to wszystko w nocy” – mówi Gemma.
Po pierwszym nurkowaniu zespołu nurkowego w Ojamo, krótkim dwugodzinnym wypadzie, wrócili na powierzchnię tylko po to, by odkryć, że otwór wyjściowy zamarzł. Zespół powierzchniowy szybko rozbił lód, aby uwolnić nurków. Następnie przestrzegano ścisłych protokołów powierzchniowych, aby stale rozbijać lód i zapobiegać ponownemu zamarzaniu wyjścia.
„Przy temperaturze wody spadającej do 0° C warunki do nurkowania były trudne” – mówi Andy. „Dodaj do tego nurkowania na głębokość prawie 100 m i kilometry podziemnej jazdy skuterem z latarkami i kamerami, a zaczniesz zdawać sobie sprawę, że to był wysiłek zespołowy, w którym każdy jest najlepszy w swojej klasie. To środowisko, w którym większość ludzi nigdy by się nie wybrała, a co dopiero nakręciła film. Ale ludzie to umożliwili”.
Aby zanurkować w kopalniach Ojamo lub w dowolnym środowisku nurkowania nad głową, wymagane jest specjalne przeszkolenie i sprzęt. Tunele są idealne do eksploracji przez nurków jaskiniowych i kopalnianych. Są poziome i warstwowe o stałej głębokości. Najdłuższy prosty odcinek ma 1,7 km. Ojamo stało się jednym z najpopularniejszych miejsc nurkowych nie tylko w Finlandii, ale i w całej Skandynawii.
Inżynierowie nurkowi Suunto regularnie nurkują w kopalni. Zespół oddanych nurków zgromadził tysiące godzin w tunelach, testując technologię Suunto. Jest to ważna część procesu rozwoju i ciągłego doskonalenia, aby zapewnić, że wszystkie urządzenia Suunto spełniają surowe cele wydajnościowe.
Nie zawsze był to raj dla nurków w labiryncie. W XVIII wieku była to kopalnia wapienia, a następnie została przekształcona w obóz jeniecki podczas II wojny światowej, gdy Finlandia walczyła ze Związkiem Radzieckim. Więźniowie pracowali całą dobę w piekielnych warunkach aż do końca wojny.
Po zakończeniu działań wojennych wznowiono działalność górniczą, jednak nie na długo. Wartość wapienia gwałtownie spadła w latach 60.; kopalnia została opuszczona, pozostawiając ją powoli wypełniającą się wodą, co ostatecznie pozwoliło zachować jej magię i historię.
Nurkując w przerażających tunelach wydrążonych w krystalicznie czystej wodzie, można zobaczyć, co pozostało, w tym rozległe systemy tuneli, narzędzia górnicze porozrzucane na dnie, żarówki, które wyglądają, jakby miały zaraz zostać włączone, a nawet pudełka dynamitu zamrożone w czasie w zimnej wodzie.
Nurkowie spędzili wiele lat na eksploracji i mapowaniu systemu, chcąc odkryć niezbadane trasy. Dlaczego nie zwiedzić tego podwodnego parku przygód samemu?
Więcej o filmie dowiesz się tutaj:
Zdjęcie główne: Zdjęcie autorstwa Divers of the Dark
